Nowa bezinwazyjana, diagnostyczno – terapeutyczna technika optymalizacji pracy własnego mózgu szybko zyskała na popularności w USA i Europie Zachodniej, gdzie działa kilka tysięcy specjalizujących się w tej metodzie ośrodków. Obecnie nowoczesna terapia wykorzystywana do wspomagania leczenia w klinikach, ośrodkach rehabilitacyjnych oraz poradniach psychologiczno – pedagogicznych cieszy się dużym uznaniem w Polsce.

Nowe możliwości neurotechnologii
Ostatnie dziesięciolecie przyniosło znaczące postępy w neuropsychologicznych technikach, służących do diagnozy ogólnego funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego oraz do określenia stopnia i miejsca uszkodzenia mózgu. Na szczególną uwagę zasługują techniki zapisów czynności bioelektrycznej mózgu, gdzie dotychczas kluczową rolę odgrywało badanie EEG.
W ostatnich latach za największy postęp uznano pojawienie się skomputeryzowanego, nieinwazyjnego urządzenia zwanego EEG-Biofeedback lub neurofeedback, które ma zastosowanie nie tylko diagnostyczne, ale również terapeutyczne. Powszechnie wiadomo, że stany umysłu i związane z nimi zachowania łączą się z wzorcami pracy fal mózgowych (delta, theta, alfa, beta). Regulacja elektrycznej aktywności mózgu powoduje specyficzne zmiany zachowania, które zależne są od tego, jakie funkcje pełnią fale w określonych powierzchniach mózgu.

EEG Biofeedback – nowa, skuteczna metoda terapeutyczna zwiększająca efektywność funkcjonowania naszego mózgu
Dlatego nowoczesna aparatura medyczna umożliwia ilościową analizę wzorów czynności elektrycznej mózgu i pozwala na porównanie rozlokowania wybranych fal oraz ich amplitudy w różnych obszarach mózgu. Ponadto osoba poddawana terapii EEG Biofeedback uczy się modyfikacji i kontroli funkcji własnego mózgu co oznacza, iż jest w stanie zmieniać wzorzec wytwarzanych fal czyli wzmacniać pożądane i hamować niepożądane fale mózgowe.
Zdobycie umiejętności pozytywnej zmiany wzorca wytwarzanych fal mózgowych, od którego zależy stan naszego umysłu i zachowanie, oznacza w praktyce możliwość zwiększenia sprawności mózgu, szczególnie w zakresie koncentracji uwagi, pamięci, kreatywnego myślenia, osiąganiu stanów relaksacji w sytuacji stresu oraz lepszą koordynację psychoruchową.
Człowiek wykorzystuje jedynie od 5% do 10% potencjału swojego mózgu. Dlatego podstawą neuroterapii jest wykorzystanie plastyczności mózgu czyli jego zdolności do zmian organizacji połączeń neuronalnych pod wpływem bodźców, które na niego oddziałują. W ten sposób neurofeedback zwiększa i doskonali funkcjonowanie poznawcze mózgu, a w rezultacie wpływa na zmianę naszego zachowania. Jest to bardzo ważne osiągnięcie w dziedzinie neurotechnologii, która wykorzystując terapeutyczno-stymulującą aparaturę elektroniczną znajduje zastosowanie w terapii zaburzeń psychosomatycznych, neurologicznych, jak i w treningach doskonalących funkcjonowanie ludzi zdrowych, na przykład nastawionych na osiąganie sukcesów w sporcie, nauce czy biznesie.

Dla kogo przeznaczone są treningi EEG -Biofeedback?
Spektrum wskazań do treningu EEG Biofeedback jest bardzo szerokie. Mogą z niego korzystać zarówno ludzie zdrowi, którzy chcą poprawić efektywność pracy mózgu, zmniejszyć poziom stresu, jak również osoby z różnymi zaburzeniami psychicznymi i neurologicznymi.
Obecnie badacze skuteczności neuroterapii podejmują najwięcej badań dotyczących leczenia zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD i ADD) oraz leczenia zaburzeń uczenia się, a także zaburzeń zachowania (np.: agresja) u dzieci. W przypadku ADHD stwierdzono, żeosiągnęły one korzystne zmiany w zachowaniu – nabyły umiejętności niezbędnych dla koncentracji uwagi, modulowania nadmiernej pobudliwości ruchowej oraz impulsywności. Wyniki badań wskazały, że neurofeedback może być alternatywną metodą leczenia ADHD w stosunku do leczenia farmakologicznego. Jest to istotne porównanie technik leczenia, ponieważ leki mają tylko wpływ “koncentrujący” i efekty mijają już po kilku godzinach, zaś dzieciom potrzebne są umiejętności samokontroli (kierowania swoim zachowaniem), które mogłyby wykorzystywać w nowych sytuacjach.
Treningi EEG-Biofeedback znajdują zastosowanie w terapii problemów w nauce takich jak: dysleksja, dysgrafia, dysortografia itp. Wskazane są szczególnie przed rozpoczęciem edukacji w szkołach i przedszkolach, bowiem uczą dziecko jak radzić sobie z trudnymi emocjami oraz stresem. Trening wycisza i relaksuje, umożliwiając równoczesną aktywację procesów myślowych. Dlatego dziecko poznaje jakie posiada możliwości i w jaki sposób może wykorzystać je w nauce. Podobną wiedzę na temat własnego potencjału mogą zyskać maturzyści oraz studenci i wykorzystać ją podczas uczenia się, zapamiętywania i przypominania sobie obszernego materiału egzaminacyjnego. Należy także podkreślić, iż nierzadko z treningu EEG-Biofeedback korzystają dzieci i młodzież wybitnie zdolna ze względu na złożoność problemów społecznych i emocjonalnych. Elementy treningu EEG-Biofeedback stosowane są również w metodach, służących szybkiej nauce języków obcych.
Szczególne zainteresowanie wśród badaczy wzbudzają korzystne efekty stosowania techniki EEG-Biofeedback u osób zdrowych, które chcą podjąć pracę nad poprawą funkcji poznawczych czyli koncentracją uwagi, pamięcią, kreatywnym myśleniem, podejmowaniem decyzji, planowaniem. Stąd na treningi udają się również osoby, które chcą uzyskać poprawę w wynikach sportowych, osoby pracujące twórczo w celu uzyskania większych osiągnięć artystycznych (muzycznych, aktorskich), czy też ci, u których praca wiąże się z nadmiernym stresem i odpowiedzialnością (biznesmeni, policjanci, maklerzy, piloci, sportowcy wyczynowi).
Ogromne nadzieje wiążą się ze stosowaniem neuroterapii w leczeniu zaburzeń neurologicznych: migreny, chronicznego bólu, stanów po udarze lub urazie mózgu, choroby Parkinsona, padaczki, śpiączki, porażenia mózgowego. Duże sukcesy odniesiono w leczeniu migreny – wykazano, iż samoregulacja i kontrola nadaktywności wolnych potencjałów korowych za pomocą treningów neurofeedback może zapobiec wystąpieniu bólu lub pomóc w kontroli jego intensywności. Podobnie trening EEG-Biofeedback zaczęto stosować jako bezpieczną metodę, która przynosi wymierne efekty w leczeniu padaczek, szczególnie tych lekoopornych.
Na szczególne zainteresowanie zasługują badania efektywności metody w leczeniu zaburzeń psychiatrycznych (zaburzenia afektywne, schizofrenia), z zakresu psychologii klinicznej (zaburzenia lękowe, autyzm, zaburzenia snu) oraz zaburzeń psychosomatycznych, gdzie neurofeedback stanowi skuteczną terapię wspomagającą.
Najważniejszą konsekwencją stosowania neuroterapii jest to, że nabyte umiejętności panowania nad zachowaniem w czasie treningu EEG-Biofeedback generalizują się na nowe sytuacje w życiu codziennym (w rozwiązywaniu problemów społecznych i związanych z nauką, radzeniu sobie ze stresem itd.). A zatem osiągnięte po zastosowaniu sesji EEG-Biofeedback zmiany w aktywności bioelektrycznej mózgu są względnie stałe. Zaletą metody jest również brak niepożądanych efektów ubocznych, dlatego trapię prowadzi się już z dziećmi od 3 roku życia.

Na czym polega trening EEG-Biofeedback?
Proces zwracania informacji zwany jest sprzężeniem zwrotnym, z angielskiego feedback. Biofeedback to metoda informacyjnego sprzężenia zwrotnego, odnoszącego się do funkcjonowania ciała. Przekazane informacje zwrotne z zapisu EEG pozwalają utrzymać pewien stopień kontroli nad falami własnego mózgu, dlatego metodę treningu napięcia czynnościowego mózgu nazwano EEG-Biofeedback. Jest wykorzystywana w celu optymalizacji pracy mózgu poprzez proces uczenia się odpowiednich częstotliwości fal mózgowych. W jaki sposób możliwa jest kontrola czynności własnego mózgu?
Biofeedback jest znaną już od dawna techniką terapeutyczną, wykorzystywaną do uczenia się samoregulacji funkcji biologicznych (np.: w treningu autogennym Schulza), które przebiegają nieświadomie np.: oddychanie, temperatura ciała, ciśnienie krwi, kontrola napięcia mięśniowego. Metodę EEG-Biofeedback po raz pierwszy zastosował amerykański neurofizjolog Barry Sterman, który w latach 80-tych prowadził eksperymenty w NASA. Szkolił astronautów i pilotów, którzy w warunkach stresu uczyli się efektywnego działania i podejmowania decyzji.

W treningu wykorzystuje się
komputerową aparaturę techniki EEG-Biofeedback, która pozwala na analizę zapisu fal mózgowych z różnych rejonów mózgu, wzbogaconą o opcje treningową i przystawkę dla sprzężenia zwrotnego. Terapeuta zakłada osobie trenującej na głowę określoną liczbę elektrod w zależności od metody (np.: jedno lub dwubiegunowej) oraz według potrzeb, a także dwie elektrody uszne. Jeden z systemów EEG, przeznaczony dla pacjenta umożliwia przekaz czynności bioelektrycznej mózgu, przetworzony przez odpowiednie oprogramowanie w graficzny zapis wideogry. Stąd też trenujący widzi aktywność bioelektryczną mózgu pod postacią jadącego samochodu czy płynącej rzeki. Trenujący za pomocą pracy własnego mózgu – bez użycia joysticka, ani żadnych innych przyrządów kieruje przebiegiem gry, zgodnie z podaną instrukcją np.: prowadzi samochód z coraz szybszą prędkością, uważając na to, aby samochód nie zbaczał ani nie tracił prędkości za co otrzymuje nagrodę w postaci punktów, sygnału dźwiękowego i wizualnego. Przy wzroście aktywności pożądanych częstotliwości fal mózgowych osoba otrzymuje gratyfikację w postaci punktów (osiąga lepsze wyniki w treningu), w sytuacji przeciwnej gra kończy się niepowodzeniem. Dzięki pozytywnemu wzmocnieniu w treningu mózg uczy się aktywności odpowiednich częstotliwości fal mózgowych. Wykonanie zadania (osiągnięcie celów wyznaczonych przez terapeutę podczas każdej rundy) w treningu EEG-Biofeedback jest wynikiem celowego działania i wysiłku woli (poprzez sugestię, wizualizację, wyobrażenia) jednostki, które prowadzą do regulacji czynności rytmów mózgowych i osiągnięcia zamierzonego wyniku. To właśnie wtedy, gdy Adam Małysz poddawał się treningom EEG Biofeedback, osiągał najlepsze wyniki. Korzystali z nich również inni sportowcy, piloci i artyści.
Treningi EEG-Biofeedback przeznaczone są dla wszystkich, którzy chcieliby uzyskać korzystne efekty w pracy nad deficytami uwagi, w ulepszaniu zdolności umysłowych i koncentracji uwagi oraz w wykonywaniu zadania z pełną uwagą. Każdy z nas niczym sportowiec dążąc do wysokiej efektywności podczas zawodów sportowych, może podjąć trening parametrów pracy własnego mózgu i osiągać coraz to większe sukcesy w procesie samoregulacji.

link do tego artykułu w internecie:
http://biofeedback.pro.wp.pl/artykul1.htm